Miejska Biblioteka Publiczna

Poznajcie Kaję, która przeprowadza się, choć bardzo lubiła swoje dotychczasowe życie i zupełnie nie w smak jest jej nowy dom, koleżanki i szkoła. Przedstawiamy również Antka, który nie znosi zajęć gimnastycznych i zupełnie nas to nie dziwi, ponieważ spotyka go tam wiele nieprzyjemności. Jest jeszcze Tadek, wielki miłośnik przyrody i lojalny przyjaciel, którego relacje koleżeńskie zostaną wystawione na ciężką próbę. Są i inni bohaterowie. Co ich łączy? Są ciekawi świata, mają pasje, kochają przyrodę, nie zawsze lubią swoją szkołę, ale od nauki nie stronią. Każdego dnia uczą się siebie, a to trudna sztuka: rozpoznawać, nazywać i doceniać emocje, zwłaszcza te, która są dla nas trudne w przeżywaniu.

Zbiór opowiadań otwierający przestrzeń do rozmowy dziecka z rodzicem o uczuciach i nie tylko.

Emocje są jak język obcy – czasami trudno go opanować, ale można i trzeba się tego nauczyć, żeby móc skutecznie porozumiewać się z innymi. O tym właśnie jest ta znakomita książka, dzięki której każdy młody człowiek nauczy się lepiej rozumieć świat, a przede wszystkim samego siebie.

– Marcin Prokop, dziennikarz

Nie wiem jakiej magii użyły Autorki tych opowiadań, ale podczas czytania co rusz miałem wrażenie, że piszą o mnie. Niezdobycie upragnionego tytułu w konkursie. Niemożność adaptacji po przeprowadzce. Negatywne doświadczenie z wuefem w podstawówce. A to tylko przykłady! Jestem przekonany, że zdecydowana większość z Was poczuje to samo co ja. Będziecie mieć wrażenie, że te opowiadania są o Was samych.

– Przemek Staroń, Nauczyciel Roku 2018, psycholog, edukator, autor książek

Trzecia w dorobku wydawnictwa Fame Art książka wydobywająca z cienia pisarstwo siostry słynnych braci Singerów.

Powieść Brylanty, wpisująca się w nurt żydowskiej literatury społeczno-obyczajowej, przedstawia przełomowy dla Europy okres pierwszej wojny światowej. Na tym tle autorka kreśli rozbudowane portrety poszczególnych postaci oraz osadza je w szerokim społecznym kontekście. Burzliwości opisywanych przez Kreitman czasów towarzyszą dramatyczne zmiany w łonie rodziny żydowskiej. Pisarka żywo i przekonująco przedstawia perypetie wzbogaconych migrantów z polskiego miasteczka, których dzieci, wychowane wedle zachodnioeuropejskich burżuazyjnych wzorców, odcinają się od wartości istotnych dla swych rodziców.

Osobiste doświadczenie pisarki, której mąż był pozbawionym talentu do biznesu szlifierzem diamentów, pozwala spojrzeć na emocjonujący niczym Wall Street rynek handlu brylantami i zadać sobie pytanie: co jest w życiu cenniejsze niż najszlachetniejsze kamienie?

Brylanty to zarówno mikrostudium świata i rodziny w rozpadzie, jak i gorzko-satyryczna przestroga przed kulturowym i religijnym wykorzenieniem prowadzącym do rozchwiania, a nawet całkowitej zguby jednostki.

Tytuł tej powieści doskonale oddaje styl i język autorki. Ester Kreitman była bowiem prawdziwym brylantem literatury, niesłusznie przez lata skazanym na trwanie w drugim szeregu, w cieniu wybitnie utalentowanych braci – Izaaka Baszewisa oraz Izraela Joszuy Singerów.

Powieść, której akcja rozgrywa się w czasie I wojny światowej w środowisku antwerpijskich szlifierzy i handlarzy diamentów, dobitnie pokazuje, że Kreitman była mistrzynią frazy. Potrafiła jak mało kto dobierać słowa, by opisać świat, którego była baczną obserwatorką.

Warto sięgnąć po ten doskonały przekład z jidysz, by poznać i odzyskać Ester siostrę Singerów dla przyszłych pokoleń. To część naszego wspólnego dziedzictwa.

Michał Nogaś

Wreszcie dostajemy do rąk pierwsze polskie wydanie Brilijantn, powieści napisanej w 1944 r. przez Ester Kreitman, pisarkę urodzoną w Biłgoraju; Ester Kreitman, starszą siostrę Izraela Joszuy Singera i noblisty Izaaka Baszewisa Singera. Książka przetłumaczona z jidysz przez dr Monikę Polit, Zofię Ziębę i Jakuba Zygmunta. Opowiadając o rodzinie bogatego ortodoksyjnego handlarza diamentów z Antwerpii – mieszczańskim życiu w przeddzień pierwszej wojny światowej, ich ucieczce do Londynu i próbie powrotu – Kreitman kreśli niezwykły obraz odchodzącego świata, w którym tradycja przenika się z dekadencją. Wprowadza wyraziste bohaterki i bohaterów, opisuje relacje, zwyczaje, procesy. Dając nową, kobiecą perspektywę, uzupełnia o brakujące elementy nasze wyobrażenie o rzeczywistości, która bezpowrotnie zniknęła.

Patrycja Dołowy

Zbiór opowiadań „Rodowód” to pierwsza książka siostry noblisty Isaaca Bashevisa Singera, Ester Kreitman, która ukazała się w Polsce. Podzielona jest na dwie części – pierwsza z nich to „Opowiadania ze sztetł”, druga „Opowiadania londyńskie”. Pięć pierwszych opowiadań stanowi opis życia w polskich miasteczkach żydowskich, pozostałe historie dzieją się w Londynie podczas II wojny światowej i krótko po niej.

Ester Kreitman w swoich opowiadaniach odwołuje się do wątków autobiograficznych, które umożliwiają poznanie rodziny Singerów z kobiecej perspektywy. Mimo tego, że to Ester pierwsza w rodzinie zaczęła pisać, dorastała w cieniu młodszych braci. Marzyła o studiach, ale to synów rodzina postanowiła wykształcić. Czasy, w których żyła oraz obowiązujące wówczas normy społeczne nie sprzyjały rozkwitowi jej kariery.

– Rodzina Singerów to nie tylko dwóch utalentowanych braci. W trakcie moich lektur i poszukiwań przekonałam się, że jest to także rodzina, z której pochodzą niezwykłe kobiety. (…) Choć Ester Kreitman nie może się już cieszyć z tego, jakie zainteresowanie wzbudzają na nowo jej utwory w wielu krajach, postanowiłam zawalczyć o nią i w jej imieniu, nie tylko w obronie dobrej literatury, ale też w obronie kobiety, która nie doczekała się uznania, na które zasługuje – pisze w przedmowie do książki tłumaczka Natalia Moskal, która zafascynowana twórczością Ester Kreitman, doprowadziła do wydania „Rodowodu” na polskim rynku.

Powieść Taniec demonów uważana jest za zbeletryzowaną autobiografię. To historia żydowskiej dziewczynki, której wielkim marzeniem, wbrew ortodoksyjnym zasadom, było móc się uczyć i zostać pisarką. Marzenia te rujnuje jednak zaaranżowane małżeństwo i wyprowadzka z Polski do Antwerpii. Główna bohaterka opowiada o dzieciństwie, a potem również o życiu kobiety, dojrzewającej pod jarzmem kulturowego konwenansu.

To poruszająca opowieść o nieszczęśliwej ofierze ortodoksyjnej żydowskiej tradycji.

Ester Kreitman, siostra pisarzy Izraela Joszuy Singera i Issaca Baszevisa Singera, noblisty w dziedzinie literatury, uzupełnia obrazy żydowskiej społeczności malowane przez braci Singerów o kobiecą perspektywę. Jest to zatem jednocześnie historia utalentowanej kobiety żyjącej w cieniu sławnych braci. Dwojre, bohaterka Tańca demonów, próbuje przetrwać w świecie, w którym dla Ester — pisarki nie ma miejsca, a jedyną drogą do wyzwolenia jest szaleństwo.

Intymny, przejmujący zapis doświadczenia Audre Lorde z rakiem piersi i mastektomią. Intelektualna, a zarazem poetycka perspektywa queerowej, czarnej, amerykańskiej aktywistki i autorki. Literacki dziennik rzeczywistości zagrożonej chorobą, który demaskuje inne zagrożenia patriarchalnego świata. Socjologiczno-kulturowy obraz krytykujący tradycyjne role płciowe, społeczne, a także kwestie rasowe i antropocentryczne realia kapitalizmu.

„Dzienniki raka” to zbudowany wokół wpisów z dziennika, obejmujących okres choroby oraz rekonwalescencji, zbiór esejów dotyczących zagadnień ważnych dla Audre Lorde – aktywistki i poetki.

(…) to jednak przede wszystkim książka o odwadze: odwadze przeżywania własnego cierpienia, odwadze krytycznego myślenia; odwadze przyznawania się do własnych słabości i odwadze w poszukiwaniu w tychże słabościach mocy do pokonania strachu. Dzieło Lorde to również wspaniały literacki performance bliskości, wspólnoty i siostrzeństwa, poprzez który autorka zdaje się mówić: „Nie znam cię, Ty nie znasz mnie, ale przecież, Siostro znamy się jak nikt na świecie”.

Klaudia Ciepłucha

Audre Lorde zapisywała swoje uczucia: ból, strach, złość. Miała raka piersi, jak wiele kobiet przed nią i później, a doświadczenie choroby filtrowała przez politykę, która ludzkie masy skazuje na zbiorową biedę. Unikała iluzji sentymentalizmu, nie chciała pocieszać się tanio. Twórczo korzystała z gniewu. Pisała przejrzystą prozę, wywodząc ją z dziennika – w stronę znakomitej literatury.

— Izabela Morska, autorka powieści Znikanie

(…) jej proza i wiersze zdumiały mnie – inteligentne, zażarte, potężne, sensualne, prowokatorskie, niezapomniane.

— Roxane Gay na temat twórczości Audre Lorde

Adieu Varsovie to wspomnienie o utraconej tożsamości autorstwa córki ocalałych z Zagłady. Opowieść o tajemniczej Irenie Gelblum – bohaterce Powstania Warszawskiego lub włoskiej poetce oraz o Ignacym Waniewiczu – uwiedzionym komunizmem dziennikarzu prasowym i telewizyjnym lub statecznym pobożnym Żydzie. Przepełniona empatią autobiograficzna historia o tym, jak antysemityzm w komunistycznej Polsce pokierował życiem jednostek. Niezwykle osobista introspekcja w głąb rodziny, której bieg dziejów nie stworzył warunków do prawdziwej bliskości.
Surowe świadectwo wystawione Polsce oparte na intymnej rodzinnej opowieści, która staje się kolejną - współczesną - wersją mitu Żyda wiecznego tułacza.
To historia o tym, jak z dnia na dzień można stać się Innym.

"Aby nakreślić bezkompromisowy portret rodziców podczas wojny, ich życia w socjalistycznej Polsce i na wygnaniu, Janka Kaempfer Louis wybrała ton zwięzły, bezpośredni, czasami ironiczny lub gniewny. To portret mocny i uderzający. W tej krótkiej książce wyczuwa się jednocześnie miłość, życzliwość i uraz w sercu, nadal trwający bunt młodej dziewczyny. Pomiędzy matką mitomanką, „fałszerką doskonałą” i ojcem oportunistą, który „potrafi się dostosować do okoliczności i iść dalej”, odtwarza plątaninę bólu, kłamstw i poczucia winy, które prześladuje dwa pokolenia i które krystalizuje nikczemna kampania antysemicka Marca’68. „Wyjazd z Polski oddalił nas od siebie – matkę, ojca i mnie – nie tylko w sensie geograficznym. Znaleźliśmy się w całkiem nieprzystających do siebie światach. Przestaliśmy się wzajemnie rozumieć”.

— Jean-Yves Potel

Janka Kaempfer Louis – urodziła się w Warszawie. Absolwentka romanistyki, filologii rosyjskiej oraz prawa na Uniwersytecie Genewskim. Dziennikarka prasowa i telewizyjna dla mediów szwajcarskich, międzynarodowa reporterka. Tłumaczka z języka włoskiego, rosyjskiego i polskiego na francuski. Od 2005 roku sędzia pracy. Administratorka genewskiego stowarzyszenia opiekującego się małoletnimi imigrantami.

…do mojego snu wpływa srebrna ryba. Jeszcze zanim w ciemnościach otworzę oczy, już wiem, że takie same monstra unoszą się na niebie. I że te ryby nad głową to zeppeliny, a ikra, którą spuszczają na Londyn, to bomby…

Kolejne wygnanie to intymny portret Ester Singer Kreitman malowany słowami jej syna – obraz pisarki, kobiety i matki widziany oczami dziecka, a potem młodzieńca. Oprócz rodzinnej i pisarskiej biografii Kreitman – nieudanego małżeństwa, kolejnych prób zbliżenia się do Singerów i kolejnych „wygnań” – autor prezentuje również migawki z życia londyńskich Żydów, paryskiej bohemy, a przede wszystkim środowiska międzywojennych żydowskich literatów na letnisku w Świdrze. Szczególnie smakowite fragmenty serwuje właśnie w opisie podwarszawskiej wilegiatury, kiedy to miał okazję bliżej poznać swoich słynnych wujów, Izaaka Baszewisa i Joszuę Singerów.

Wspomnienia Maurice’a Carra zachwycają stylem, który znakomicie imitując język i sposób myślenia dziecka, w wielu miejscach wpisuje się w najlepsze tradycje żydowskiej prozy pierwszej połowy dwudziestego wieku.

Maurice Carr (ur. 1913 r. w Antwerpii, zm. 2003 r. w Paryżu) – pisarz, eseista, tłumacz i dziennikarz, syn Ester Singer Kreitman, siostry pisarzy Izraela Joszuy i Izaaka Baszewisa Singerów. Paryski korespondent Agencji Reutera oraz redaktor naczelny „Izrael Magazine”, jako dziennikarz pracował m.in. dla BBC, „Daily Telegraph”, „The Jerusalem Post”, „Maariv”, „Haaretz”, „Commentary Magazine”. Pod pseudonimem literackim Martin Lea napisał powieść „The House of Napolitano”.

Maks i Flora, właściciele fabryki damskich torebek w Buenos Aires, przyjeżdżają do swojego dawnego domu – Warszawy – aby zwerbować dziewczyny do pracy w ich argentyńskim zakładzie. W rzeczywistości fabryka torebek to tylko pierwszy krok na drodze do handlu ludźmi, a nostalgiczne odwiedziny przy ulicy Krochmalnej to skok w paszczę przeszłości, od której nie ma ucieczki. Odwiedziny to powieść o dysfunkcyjnych relacjach damsko-męskich naznaczonych szemranymi interesami, pogonią za pieniędzmi, życiową pustką, patologią kłamstw, zdrad i wewnętrznych konfliktów. To także znany już z powieści Ruda Kejla portret Żydów moralnego warszawskiego marginesu, pełen etycznych, politycznych i duchowych wątpliwości.

Warszawa początku XX wieku kipi od namiętności i polityki. Maks Szpindler, szycha z półświatka, przybywa z Buenos Aires i za sprawą przypadku wplątuje się w szereg absurdalnych przygód. I choć bohaterowie są antypatyczni, a świat zdeprawowany, ich perypetie wciągają jak kryminał.

Singer niebezpiecznie balansuje na krawędzi bulwarowej sensacji, po mistrzowsku utrzymując równowagę, by w końcu zaskoczyć czytelnika nieoczywistym zakończeniem.

— Ishbel Szatrawska

Przedwojenny żydowski półświatek, biedna dzielnica wypełniona podrzędnymi knajpami i burdelami, miejsce, gdzie rządzi handel i erotyka, dosłownie i w przenośni narzuca pytanie o czystość, porządek i obecność Boga.
Była prostytutka Kejla, żona nietuzinkowego złodziejaszka Jarmego, poszukuje spełnienia w różnych miłosnych konfiguracjach, a głód szczęścia prowadzi ją aż do Ameryki.

W tej mało znanej, niepublikowanej dotąd po polsku powieści, noblista Izaak Baszewis Singer odkrywa przed Czytelnikami ciemną stronę ulicy Krochmalnej i demaskuje ułudę: systemu moralności, amerykańskiego snu i braku samotności.

Ta dramatyczna powieść, jak życie, opowiada o miłości i krzywdzie, o tym, co wynika z konieczności i nieodpartego pragnienia czegoś, co tkwi w każdym z nas.

Lektura tej powieści dostarcza mocnych wrażeń! To gotowy scenariusz serialu z warszawskich i nowojorskich ulic początku XX wieku. Sensacyjna fabuła, brawurowa akcja, barwne postaci. Zanurzeni w samo serce żydowskiego półświatka, odkrywamy jego tajemnice i marzenia. Złodzieje, prostytutki, rabini i uczniowie chederów zaludniają ów nieistniejący świat, który na kartach prozy Singera odżywa ponownie w dziesiątkach barw. Także namiętności, o jakich bogobojnym sługom żydowskich bożnic się nie śniło. Po lekturze Rudej Kelji wiem, co mieli na myśli żydowscy literaci nazywając autora Szoszy – pornografem.

— Agata Tuszyńska, autorka książki SINGER. Pejzaże Pamięci.

BIOGRAM AUTORA

Izaak Baszewis Singer (ur. prawdopodobnie 21 listopada 1902 w Leoncinie, zm. 24 lipca 1991 na Florydzie) – polski pisarz pochodzenia żydowskiego tworzący głównie w języku jidysz, dziennikarz. Laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1978. Zadebiutował w 1925 r. krótkim opowiadaniem Na starość o swoim rodzinnym Biłgoraju, które zostało opublikowane na łamach „Literarisze Bleter”. Autor takich dzieł, jak Sztukmistrz z Lublina (1983), Szatan w Goraju (1992), Urząd mojego ojca (1992) czy Golem (1997). W 1935 wyemigrował do USA. Osiedlił się w Nowym Jorku, gdzie dzięki pomocy brata Izraela Joszuy otrzymał pracę dziennikarza, korektora i tłumacza w czasopiśmie „Forwerts – The Yiddish Forward”.

Kabotyn i bałamutnik, Herman Fiszelzon – pseudofilozof, pseudosocjolog i prawdziwy szarlatan żyje na koszt przyjaciół w Nowym Jorku u szczytu II wojny światowej. W środowisku przybyłych z Europy żydowskich emigrantów małżeńskie zdrady, liczne romanse, przekręty finansowe, kłamstwa, nieobyczajność, kobiety, whisky i karty to dla Hermana „codziennie nowa gra”, której potrzebuje, aby wygrać z poczuciem wygnania i bólu. W powieści, którą Singer jako jedną z niewielu wydał pod pseudonimem, pozostałości tradycji żydowskich sztetli łączą się z rytmem ulic Manhattanu, a za oceanem dzieje się najgorsze z możliwych. Bohaterowie, z których część ledwo umknęła z Europy, częściowo wiedzą o tym, jaki los spotyka ich rodaków, co tylko podnosi etyczną stawkę moralnej i seksualnej rozpusty. To arcydzieło egzystencjalnego niepokoju ukazujące paradoksalny związek ludzkiej tragedii z wolą życia. Szarlatan to jedna z najmroczniejszych znanych powieści laureata Nagrody Nobla.

Przekład z języka jidysz.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury

Na obcej ziemi jest pierwszym polskim przekładem mistrzowskich opowiadań Izraela Joszuy Singera ilustrujących wielokulturowość ziem dawnej Rzeczpospolitej. Zbiór został wydany po raz pierwszy w Wilnie w 1925 roku w języku jidysz. Zróżnicowany pod względem typów narracji, a także podejmowanych tematów — stanowi ewenement w ówczesnej literaturze jidysz, wykraczając poza ramy symbolicznego getta żydowskiego.

Izrael Joszua Singer, brat noblisty Izaaka Bashevisa Singera, w doskonały literacko sposób prezentuje czytelnikowi mieszankę stylów, perspektyw, nacji, religii... złożony splot ludzkich losów.

Nowy zbiór opowiadań Izraela Joszuy Singera – „Perły”, to drugi zbiór tekstów brata słynnego noblisty, Bashevisa Singera, dostępny dla czytelnika nieposługującego się jidysz, ale chronologicznie starszy niż „Na obcej ziemi”. Zawiera 10 tekstów, napisanych przez bardzo młodego Izraela Joszuę w latach 1916-1922. To właśnie te utwory zapewniły mu międzynarodową karierę i rozgłos w Stanach Zjednoczonych.

Opowiadania zawarte w tomie są tematycznie różnorodne, a ich wspólnym motywem są ludzie, ich uwikłanie w życie. Singer, podobnie jak w późniejszych opowiadaniach, wychodzi poza symboliczne getto żydowskie, traktuje religię, pochodzenie i klasę społeczną swoich bohaterów jako sprawę drugorzędną. Świat opowiadań I.J Singera nie opiera się na żadnej z możliwych wersji opozycji my-oni, lecz na boleśnie znanym dylemacie: jednostka vs. świat. W doskonały literacko sposób opisuje zarówno problemy duszy, jak i problemy ciała.

„Sugestywne opowiadania Izraela Joszuy Singera zaczynają się od środka zdarzeń i kończą się w środku losu, bez puenty. (…) To proza z najwyższej półki. Mogłaby się przejrzeć w powieści Reymonta, nagrodzonej tylko chwilę później literacką Nagrodą Nobla. Izrael Joszua Singer nigdy Nobla nie dostał. Nagrodę przyznano jego bratu, Bashevisowi. Do dzisiaj trwa spór, który z nich był lepszym pisarzem. Nieznane dotąd u nas opowiadania trafiają do rąk polskojęzycznego czytelnika. Niech ucieszą serce i oko (…)”.

Remigiusz Grzela

Przejmująca opowieść o losie człowieka, który porzuca własną religię i tradycję, uwiedziony rewolucyjnymi ideami i marzeniami o sprawiedliwości społecznej. To także do bólu prawdziwy, wręcz reporterski opis życia przedwojennej żydowskiej społeczności. Świadectwo najgorszych cech systemów totalitarnych, w których – w myśl wersu Majakowskiego – „jednostka - zerem, jednostka - bzdurą” oraz Wielkiej Historii niosącej za sobą społeczne zmiany, od których nie ma ucieczki. To historia szeregowego idealisty, który nie uniknął rozczarowań i bólu, a także jego bliskich, szukających schronienia w tradycji, miłości, rodzinie…

Pełna rozmachu i gorzkiego humoru powieść Izraela Joszuy Singera dowodzi, że autor nie ustępował talentem słynnemu bratu i być może – gdyby nie przedwczesna śmierć – to właśnie on, a nie młodszy o dziewięć lat Izaak Baszewis, znalazłby uznanie w oczach Komitetu Noblowskiego.

Pierwsza powieść autora w dorobku wydawnictwa, dotąd znane były zbiory opowiadań tego z braci Singerów: Na obcej ziemi oraz Perły.

Przodkowie Nachmana szukali pociechy w żarliwym wypełnianiu przykazań bożych, z kolei jego schronieniem ma być wiara komunistyczna. Niestety nigdzie nie ma schronienia przed nieszczęśliwym losem biednego Żyda. Tak opowiada nam wielki pisarz Izrael Joszua Singer, który każdą z przedstawianych postaci otacza swoim ciepłym, rozumiejącym spojrzeniem. Przeczytajcie koniecznie.

– Anna Bikont, autorka książki Cena. W poszukiwaniu żydowskich dzieci po wojnie.

Pierwszy przekład zbioru opowiadań Fradl Sztok (Gezmlte ercejlungen, 1919) ujawnia tajemniczy, prawie zapomniany talent nie tylko w zakresie literatury żydowskiej, ale w całej historii literackiego modernizmu. Niepozbawione autobiograficznych odniesień historie osadzone są w dwóch różnych światach. Większość z nich opisuje życie społeczności w galicyjskich miasteczkach, pozostała część dzieje się w Ameryce. To właśnie w Nowym Jorku Fradl Sztok, jako poetka, zyskała rozgłos w środowisku artystycznej bohemy. Pisarstwo Sztok łączy w sobie eksperymenty formalne rozbijające tradycyjne formy narracji w stylu Virginii Woolf, oraz zagadnienia tożsamości w klimacie prozy Sylvii Plath, a wspólnym ogniwem biograficznym trzech pisarek jest zmaganie się z chorobą psychiczną. Choć niewiele wiemy o jej życiu, a spuścizna literacka, którą pozostawiła jest niewielka – proza Fradl Sztok stanowi mocny głos w kobiecej literaturze jidysz. Opowiadania pulsują od gniewu, napięcia, frustracji, wyciągania rąk po życie i pragnień, również tych erotycznych. Pomimo tego, pisarska gra z Czytelnikiem, którą uprawia Sztok, sprawia, że opowiadania nie są mroczne, charakteryzuje je młodzieńcza ciekawość świata i lekkość.

Bohaterki Sztok uczą się dopiero o sobie mówić, nie zawsze mają do tego odpowiednie narzędzia, co znajduje odzwierciedlenie w sposobie prowadzenia narracji – w zdaniach zaczynających się jakby od środka, w urwanych myślach, niejasnych stwierdzeniach. I ten efekt wyraźnie odczuwamy w lekturze. Sztok chce, byśmy i my się poczuli czasem zagubieni. Tego efektu jej prozy nie da się jednak sprowadzić tylko do poszukiwania nowego głosu młodych kobiet, bo bohaterami Sztok, nieraz pierwszoplanowymi, są też mężczyźni. Zagubieni, niespełnieni, nieporadni. Wyrzuceni ze swoich tradycyjnych ról lub w tradycyjnych rolach nie umiejący się odnaleźć

Z przedmowy Karoliny Szymaniak

Przekład z języka jidysz.

Fradl Sztok (1888?-1952?) – urodzona w Galicji, emigrowała do Nowego Jorku jako młoda dziewczyna. Poetka, reformatorka sonetu w jidysz, należała do grupy literackiej Di Junge. Opublikowała niewiele tekstów prozą. Niewiele wiemy też o jej życiu, w latach 30. wycofała się z życia publicznego, być może spędziła kilka lat w zakładzie psychiatrycznym, być może wyszła za mąż i zmieniła nazwisko. W twórczości często poruszała tematy emigracji, a także kobiecych pragnień, również tych erotycznych.